Mirasçılara intikal eden engelli aracı ile ilgili ÖTV ve MTV mükellefiyeti hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; %98 oranında engelli sağlık kurulu raporu olan babanızın 6/9/2016 tarihinde özel tüketim vergisi istisnasından faydalanarak taşıt satın aldığı; babanızın 15/11/2016 tarihinde vefat ederek mirasçı olarak taşıtı kardeşinizin hakkından feragat etmesi sonucu adınıza kaydettirdiğinizi belirterek söz konusu taşıt için özel tüketim vergisi istisnasından faydalanıp faydalanmayacağınız ve 2016/2.dönem motorlu taşıtlar vergisini ödeyip ödemeyeceğiniz hususlarında Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununu Uygulaması Yönünden

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun (15/2-a) maddesinde, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna uygulananların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk iktisabındaki matrah esas alınarak adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte ÖTV alınacağı; ancak Kanunun 7 nci maddesinin (2) ve (8) numaralı bentleri çerçevesinde istisnadan yararlananların bu istisnadan yararlanarak iktisap ettikleri kayıt ve tescile tabi malları 5 yıldan fazla kullanarak elden çıkarmaları durumunda bu hükmün uygulanmayacağı belirlenmiş olup uygulama usul ve esaslarına yönelik açıklamalara Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (IV/G) bölümünde yer verilmiştir.

 Bu kapsamda, ilk iktisabında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi bir taşıtın, veraset yoluyla intikalinde ÖTV aranmamaktadır. Dolayısıyla, birden fazla mirasçının bulunması halinde, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilmesi kaydıyla, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmamaktadır.

 Ayrıca, muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın bulunması halinde diğer mirasçıların lehine taşıt üzerindeki mülkiyet hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali de esas itibarıyla "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilmekle birlikte, Kanunun (15/2-a) maddesi kapsamında ÖTV aranmaması için terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması gerekmektedir.

 Bunun yanı sıra, söz konusu uygulamada, ÖTV'den müstesna olarak ilk iktisabı yapılan taşıt dışında herhangi bir mal ve/veya hakkın "birden fazla mal ve hak" kapsamında değerlendirilebilmesi için söz konusu mal ve/veya hakkın veraset ve intikal vergisi beyannamesine dahil edilmiş olması gerekmekte olup mezkûr beyannameye dahil edilmeyenler "birden fazla mal ve/veya hak" kapsamında değerlendirilmemektedir.

Bu çerçevede, muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın bulunması ve mirasçıların taşıt üzerindeki mülkiyet haklarından (miras paylarından) ivazsız olarak tek bir mirasçı lehine feragat etmeleri halinde, lehine feragat edilen mirasçının aracı kendi adına tescil işleminde ÖTV aranmaması için, taşıt dışında mirasçılara intikal eden mal ve/veya hakkın veraset ve intikal beyannamesine dâhil edilmiş olması ve bunların söz konusu beyannamede beyan edilen değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması şartlarının birlikte sağlanması gerekmektedir. Aksi takdirde, diğer mirasçıların vereceği feragatnameye istinaden taşıtı devralan mirasçı tarafından, taşıt üzerindeki kendi mülkiyet hakkına (miras payına) karşılık gelen kısım hariç olmak üzere, Kanunun (15/2-a) maddesi çerçevesinde hesaplanan ÖTV'nin beyan edilip ödenmesi aranmaktadır.

Buna göre, babanız tarafından ÖTV istisnasından yararlanılarak ilk iktisabı yapılan taşıtın, babanızın vefatı üzerine mirasçılara veraset yoluyla intikalinde; diğer mirasçı olan kardeşinizin miras hakkından sizin lehinize feragat etmesi halinde, terekede birden fazla mal veya hak olması ile sadece söz konusu taşıtın olması durumlarına yönelik olarak mezkûr Tebliğin (IV/G/2) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Uygulanması Yönünden

Bilindiği üzere; 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesine göre, motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi, trafik sicili ile Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişilerdir.

 Anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının, 6462 sayılı Kanunla değişik, (c) bendinde, engellilik dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

 Söz konusu istisna hükmünün uygulama esaslarının belirtildiği 21 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği'nin "İstisnalar" başlıklı II nci bölümünde; malûl ve engelliler istisnasından yararlanacak olan malûl ve engelliler tarafından, "Malûl ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu" düzenlenerek istisnadan yararlanmak için gerekli olan diğer belgelerle birlikte ilgili vergi dairesine müracaat edileceği açıklanmıştır.

 Ayrıca, 40 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliği'nin "I- Malul ve Engellilere Ait Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Uygulaması" başlıklı bölümünün, "1- Özel Tüketim Vergisi İstisnasından Faydalanan Mükellefler İçin İstisna Uygulaması" başlıklı kısmında, malûl ve engelli olmaları nedeniyle taşıtları ilk iktisabı esnasında özel tüketim vergisinden istisna olanların, motorlu taşıtlar vergisi istisnasından faydalanmak için Tebliğ ekinde örneği bulunan "Malûl ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu" ile motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyet kaydı olan vergi dairesine müracaatta bulanabilecekleri belirtilmiştir.

 Öyle ki, malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden istisna tutulmasındaki amaç, malul ve engelli olanların sosyal hayata katılımlarını arttırmak günlük yaşantılarını kolaylaştırmak olup, sadece malul ve engellilerin kendilerinin ulaşım ihtiyaçlarını karşılamada kullanılacak taşıtlar için söz konusu istisna hükmü uygulanmaktadır.

 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 8 inci maddesinde her insanın hak ehliyetinin olduğu, 28 inci maddesinde ise kişiliğin çocuğun sağ olarak doğduğu anda başlayıp, ölümle sona erdiği düzenlenmiştir.

 Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Mirasçıların Sorumluluğu" başlıklı 12 inci maddesinde ölüm halinde mükelleflerin ödevlerinin mirası reddetmemiş kanuni ve mansup mirasçılarına geçeceği hüküm altına alınmıştır.

 Bu itibarla, motorlu taşıtlar vergisi istisnasından faydalanan malul ve engellilerin vefat ettikleri tarihten itibaren haklara sahip olmaları mümkün bulunmadığından veraset yoluyla mirasçılara intikal eden taşıtlardan dolayı murisin ölüm tarihinin içinde bulunduğu dönemin başından itibaren, veraset ilamında mülkiyeti intikal ettiği belirtilen mirasçılar adına motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyetinin tesis ettirilmesi gerekmektedir.

 Buna göre, 15/11/2016 tarihinde vefat eden % 98 engelli babanızdan veraset yoluyla tarafınıza intikal eden taşıttan dolayı vefat tarihinin içinde bulunduğu 2016/2. dönemi için adınıza motorlu taşıtlar vergisi tahakkuku yapılması gerekmektedir. 

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.