Mükerrer Madde 242 Elektronik ortamdaki kayıtlar ve elektronik cihazla belge düzenleme(*)

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi Başkanlığı

VERGİ USUL KANUNU SİRKÜLERİ/136

Konusu: 26 Temmuz 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Haziran dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması

Tarihi: 8/7/2021

Sayısı: VUK-136/ 2021-4

1. Giriş:

Bakanlığımıza iletilen talepler doğrultusunda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 28 inci ve mükerrer 242 nci maddesindeki yetkiye dayanılarak 26 Temmuz 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Haziran dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

2. Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Sürelerinin Uzatılması:

26 Temmuz 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi,  Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 30 Temmuz 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

3. Bildirim Formlarının Verilme Süresinin Uzatılması:

2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Haziran dönemine ilişkin “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin verilme süresi 6 Ağustos 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

4. Elektronik Defterlerin Oluşturulma ve İmzalanma Süresi ile Elektronik Defter Beratlarının Yüklenme Süresinin Uzatılması:

2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma süresi ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi 6 Ağustos 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Duyurulur.

Bekir BAYRAKDAR

            Gelir İdaresi Başkanı

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi Başkanlığı

VERGİ USUL KANUNU SİRKÜLERİ/136

Konusu: 26 Temmuz 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Haziran dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması

Tarihi: 8/7/2021

Sayısı: VUK-136/ 2021-4

1. Giriş:

Bakanlığımıza iletilen talepler doğrultusunda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 28 inci ve mükerrer 242 nci maddesindeki yetkiye dayanılarak 26 Temmuz 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Haziran dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

2. Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Sürelerinin Uzatılması:

26 Temmuz 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi,  Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 30 Temmuz 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

3. Bildirim Formlarının Verilme Süresinin Uzatılması:

2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Haziran dönemine ilişkin “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin verilme süresi 6 Ağustos 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

4. Elektronik Defterlerin Oluşturulma ve İmzalanma Süresi ile Elektronik Defter Beratlarının Yüklenme Süresinin Uzatılması:

2 Ağustos 2021 (31 Temmuz 2021 tarihinin hafta sonu tatiline rastlaması nedeniyle) günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma süresi ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi 6 Ağustos 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Duyurulur.

Bekir BAYRAKDAR

            Gelir İdaresi Başkanı

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi Başkanlığı

VERGİ USUL KANUNU SİRKÜLERİ/133

Konusu: 26 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 30 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Mart dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması

Tarihi: 22/4/2021

Sayısı: VUK-133/ 2021-1

 1. Giriş:

Bakanlığımıza iletilen talepler doğrultusunda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 28 inci ve mükerrer 242 nci maddesindeki yetkiye dayanılarak 26 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 30 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Mart dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

 2. Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Sürelerinin Uzatılması:

26 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi,  Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 28 Nisan 2021 Çarşamba günü sonuna kadar uzatılmıştır.

 3. Bildirim Formlarının Verilme Süresinin Uzatılması:

30 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Mart dönemine ilişkin “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin verilme süresi 7 Mayıs 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

 4. Elektronik Defterlerin Oluşturulma ve İmzalanma Süresi ile Elektronik Defter Beratlarının Yüklenme Süresinin Uzatılması:

30 Nisan 2021 günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma süresi ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi 7 Mayıs 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Duyurulur.

Bekir BAYRAKDAR

Gelir İdaresi Başkanı

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi Başkanlığı

VERGİ USUL KANUNU SİRKÜLERİ/133

Konusu: 26 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 30 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Mart dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması

Tarihi: 22/4/2021

Sayısı: VUK-133/ 2021-1

 1. Giriş:

Bakanlığımıza iletilen talepler doğrultusunda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 28 inci ve mükerrer 242 nci maddesindeki yetkiye dayanılarak 26 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme ve ödeme süreleri ile 30 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Mart dönemine ilişkin “Form Ba-Bs” bildirimlerinin verilme ve mezkûr tarihe kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma/imzalanma ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme sürelerinin uzatılması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

 2. Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilme ve Ödeme Sürelerinin Uzatılması:

26 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken Katma Değer Vergisi,  Damga Vergisi ve Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 28 Nisan 2021 Çarşamba günü sonuna kadar uzatılmıştır.

 3. Bildirim Formlarının Verilme Süresinin Uzatılması:

30 Nisan 2021 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2021/Mart dönemine ilişkin “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin verilme süresi 7 Mayıs 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

 4. Elektronik Defterlerin Oluşturulma ve İmzalanma Süresi ile Elektronik Defter Beratlarının Yüklenme Süresinin Uzatılması:

30 Nisan 2021 günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken e-Defterlerin oluşturulma ve imzalanma süresi ile aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi 7 Mayıs 2021 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.

Duyurulur.

Bekir BAYRAKDAR

Gelir İdaresi Başkanı

T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve dilekçenizin incelenmesinden;

- Merkezi … Cumhuriyetinde bulunan ... Ltd. hava yolu firmasının İstanbul temsilcisi konumunda olduğunuz ve uluslararası yolcu ve yük taşımacılığı alanında faaliyet gösterdiğiniz,

- Adı geçen şirkete ait yolcu biletlerinin …'deki merkez tarafından IATA (International Air Transport Association) sistemine aktarıldığı ve Türkiye mukimi veya yurt dışı seyahat acentaları tarafından IATA sistemi üzerinden internet ortamında satıldığı,

- Elde edilen hasılatın doğrudan IATA tarafından yurt dışı merkez banka hesaplarına intikal ettirildiği,

- e-Bilet zorunluluğunuzun bulunmadığı, ancak e-Fatura ve e-Arşiv Fatura sistemine kayıtlı bulunduğunuz,

- … Cumhuriyeti ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması çerçevesinde adı geçen şirketin vergilendirilmesinin …'de yapıldığı, Türkiye'de sadece stopaj ve KDV yönünden mükellefiyetinizin bulunduğu

hususlarından bahisle,  … Türkiye İstanbul temsilciliği olarak Türkiye'de elde edilen hasılatın kayıt altına alınması ve Vergi Usul Kanununa uygun belgelendirilmesi açısından; faturalandırma işlemi için hangi yolu takip etmeniz gerektiği (IATA üzerinden biletleri satan acenta konumundaki firmalara bilet bedellerinin fatura edilme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı), acenta konumundaki firmalara bilet bedellerinin fatura edilme yükümlülüğünüzün bulunmaması halinde beyan edilecek hasılatın nasıl belirleneceği (IATA sistemi üzerinden 15'er günlük raporlar halinde hangi acentanın ne kadar bilet sattığına ilişkin alınan raporları belge kabul edip fatura kesmeden hasılat olarak ilgili beyannamelerimizde gösterip gösteremeyeceğiniz) konularında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 1 inci maddesinde sayılan kurumlardan, kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye'de bulunmayanların, dar mükellefiyet esasında sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirileceği hüküm altına alınmış, aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar sayılmıştır.

Mezkûr Kanunun 23 üncü maddesinde ise yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye matrah olacak kurum kazancının, hasılata ortalama emsal oranlarının uygulanması suretiyle hesaplanacağı, ortalama emsal oranlarının, Türkiye'de daimî veya arızî olarak çalışan bütün kurumlar için hava taşımacılığında % 5 olarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti ile … Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Diğer Bazı Hususları Düzenleme Anlaşması'nın;

- 3 üncü maddesinde, "1. Bu Anlaşma metin aksini öngörmedikçe:

...

j) "Uluslararası trafik" terimi, bir Türk veya … teşebbüs tarafından, gemi veya uçak kullanmak suretiyle gerçekleştirilen her türlü taşımacılık anlamına gelir; yalnızca Türkiye'nin veya …'nin egemenlik alanının içinde gemi yada uçak işletilmesi kapsam dışındadır.",

- 8 inci maddesinde, "1. Bir Akit Devlet teşebbüsünün, uluslararası trafikte gemi veya uçak işletmeciliğinden elde ettiği kazanç bu Devlette vergilendirilecektir."

hükümleri yer almaktadır.

Buna göre, merkezi …'de bulunan şirketin uluslararası taşımacılık işleriyle iştigal eden Türkiye şubenizin uluslararası trafikteki faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar, Türkiye Cumhuriyeti ile … Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Diğer Bazı Hususları Düzenleme Anlaşması'nın 8 inci maddesi uyarınca yalnızca …'de vergilendirilecektir.

Öte yandan, Türkiye'de uluslararası hava taşımacılık faaliyeti dışında elde edilen kazançların ise ilgili geçici vergilendirme ve yıllık kurumlar vergisi dönemlerinde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirileceği tabiidir.

Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için söz konusu … teşebbüsünün …'de tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin … yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin noterce veya …'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen birer örneğinin vergi sorumlularına ve ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

II- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 242 nci maddesinin ikinci fıkrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığının elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu; Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Hazine ve Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasında ise Hazine ve Maliye Bakanlığının mükellef ve meslek grupları itibarıyla muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

Konuya ilişkin olarak yayımlanan 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "IV.7. e-Bilet Uygulaması" bölümünün;

- "IV.7.3.2. Hava Yolu ile Yurt İçi veya Yurt Dışı Yolcu Taşımacılığı İşi ile İştigal Eden Mükelleflerin e-Bilet Düzenlemesi" başlıklı kısmında, "… Türkiye'de faaliyette bulunan dar mükellef hava yolu firmalarının, sadece Türkiye'de elde edilmiş sayılan hasılatlarını içeren biletleri bu Tebliğ kapsamındadır.

IATA üyesi olmayan hava yolu firmaları da istemeleri halinde e-Bilet uygulamasından yararlanabilecektir.

Belirtilen şartları taşıyan e-Biletler, tutarına bakılmaksızın fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecektir…",

- "IV.7.3.2.2.2. Acenteler Aracılığıyla Yapılan Satışlar" başlıklı kısmında ise, "e-Biletin Türkiye'de mükellefiyeti bulunan acenteler tarafından düzenlenmesi durumunda söz konusu acenteler, e-Bilet üzerinde yolcu bilgilerine ilave olarak kendilerine ait mükellefiyet bilgilerine ya da IATA nezdinde kendileri için oluşturulmuş bilgilere de yer vererek yolcuya e-Bilet muhteviyatını da içeren bir fatura düzenleyeceklerdir. Bu fatura üzerinde yolcu bilgilerine ilaveten yolcu tarafından talep edilmesi halinde hesabına yolculuk yapılan mükellef bilgilerine de yer verilecektir.

Acente tarafından düzenlenen ve e-Bilet muhteviyatını da içeren fatura, yolcu veya hesabına yolculuk yapılan mükellef tarafından; üzerinde acente bilgilerini de ihtiva eden e- Bilet ise acente tarafından gider/indirim konusu yapılabilecektir."

açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre;

- Hava yolu ile yurt içi veya yurt dışı yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar tarafından mezkur Tebliğde belirlenen esaslar dahilinde düzenlenen e-Biletler, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura yerine geçen belge olarak kabul edilmekte olup, ayrıca fatura düzenlenmesine gerek bulunmayacaktır.

- e-Biletin, Türkiye'de mükellefiyeti bulunan acenteler tarafından düzenlenmesi durumunda söz konusu acentelerin, yolcuya e-Bilet muhteviyatını da içeren bir fatura düzenlemeleri gerekmektedir. Bu fatura, yolcu veya hesabına yolculuk yapılan mükellef tarafından; üzerinde acente bilgilerini de ihtiva eden e-Bilet ise acente tarafından gider/indirim konusu yapılabilecektir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve dilekçenizin incelenmesinden;

- Merkezi … Cumhuriyetinde bulunan ... Ltd. hava yolu firmasının İstanbul temsilcisi konumunda olduğunuz ve uluslararası yolcu ve yük taşımacılığı alanında faaliyet gösterdiğiniz,

- Adı geçen şirkete ait yolcu biletlerinin …'deki merkez tarafından IATA (International Air Transport Association) sistemine aktarıldığı ve Türkiye mukimi veya yurt dışı seyahat acentaları tarafından IATA sistemi üzerinden internet ortamında satıldığı,

- Elde edilen hasılatın doğrudan IATA tarafından yurt dışı merkez banka hesaplarına intikal ettirildiği,

- e-Bilet zorunluluğunuzun bulunmadığı, ancak e-Fatura ve e-Arşiv Fatura sistemine kayıtlı bulunduğunuz,

- … Cumhuriyeti ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması çerçevesinde adı geçen şirketin vergilendirilmesinin …'de yapıldığı, Türkiye'de sadece stopaj ve KDV yönünden mükellefiyetinizin bulunduğu

hususlarından bahisle,  … Türkiye İstanbul temsilciliği olarak Türkiye'de elde edilen hasılatın kayıt altına alınması ve Vergi Usul Kanununa uygun belgelendirilmesi açısından; faturalandırma işlemi için hangi yolu takip etmeniz gerektiği (IATA üzerinden biletleri satan acenta konumundaki firmalara bilet bedellerinin fatura edilme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı), acenta konumundaki firmalara bilet bedellerinin fatura edilme yükümlülüğünüzün bulunmaması halinde beyan edilecek hasılatın nasıl belirleneceği (IATA sistemi üzerinden 15'er günlük raporlar halinde hangi acentanın ne kadar bilet sattığına ilişkin alınan raporları belge kabul edip fatura kesmeden hasılat olarak ilgili beyannamelerimizde gösterip gösteremeyeceğiniz) konularında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 1 inci maddesinde sayılan kurumlardan, kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye'de bulunmayanların, dar mükellefiyet esasında sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirileceği hüküm altına alınmış, aynı maddenin üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar sayılmıştır.

Mezkûr Kanunun 23 üncü maddesinde ise yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye matrah olacak kurum kazancının, hasılata ortalama emsal oranlarının uygulanması suretiyle hesaplanacağı, ortalama emsal oranlarının, Türkiye'de daimî veya arızî olarak çalışan bütün kurumlar için hava taşımacılığında % 5 olarak uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti ile … Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Diğer Bazı Hususları Düzenleme Anlaşması'nın;

- 3 üncü maddesinde, "1. Bu Anlaşma metin aksini öngörmedikçe:

...

j) "Uluslararası trafik" terimi, bir Türk veya … teşebbüs tarafından, gemi veya uçak kullanmak suretiyle gerçekleştirilen her türlü taşımacılık anlamına gelir; yalnızca Türkiye'nin veya …'nin egemenlik alanının içinde gemi yada uçak işletilmesi kapsam dışındadır.",

- 8 inci maddesinde, "1. Bir Akit Devlet teşebbüsünün, uluslararası trafikte gemi veya uçak işletmeciliğinden elde ettiği kazanç bu Devlette vergilendirilecektir."

hükümleri yer almaktadır.

Buna göre, merkezi …'de bulunan şirketin uluslararası taşımacılık işleriyle iştigal eden Türkiye şubenizin uluslararası trafikteki faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar, Türkiye Cumhuriyeti ile … Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Diğer Bazı Hususları Düzenleme Anlaşması'nın 8 inci maddesi uyarınca yalnızca …'de vergilendirilecektir.

Öte yandan, Türkiye'de uluslararası hava taşımacılık faaliyeti dışında elde edilen kazançların ise ilgili geçici vergilendirme ve yıllık kurumlar vergisi dönemlerinde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirileceği tabiidir.

Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için söz konusu … teşebbüsünün …'de tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin … yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin noterce veya …'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen birer örneğinin vergi sorumlularına ve ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

II- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 242 nci maddesinin ikinci fıkrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığının elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu; Vergi Usul Kanunu ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümlerin elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerli olduğu; Hazine ve Maliye Bakanlığının, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanunun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasında ise Hazine ve Maliye Bakanlığının mükellef ve meslek grupları itibarıyla muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

Konuya ilişkin olarak yayımlanan 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "IV.7. e-Bilet Uygulaması" bölümünün;

- "IV.7.3.2. Hava Yolu ile Yurt İçi veya Yurt Dışı Yolcu Taşımacılığı İşi ile İştigal Eden Mükelleflerin e-Bilet Düzenlemesi" başlıklı kısmında, "… Türkiye'de faaliyette bulunan dar mükellef hava yolu firmalarının, sadece Türkiye'de elde edilmiş sayılan hasılatlarını içeren biletleri bu Tebliğ kapsamındadır.

IATA üyesi olmayan hava yolu firmaları da istemeleri halinde e-Bilet uygulamasından yararlanabilecektir.

Belirtilen şartları taşıyan e-Biletler, tutarına bakılmaksızın fatura yerine geçen belge olarak kabul edilecektir…",

- "IV.7.3.2.2.2. Acenteler Aracılığıyla Yapılan Satışlar" başlıklı kısmında ise, "e-Biletin Türkiye'de mükellefiyeti bulunan acenteler tarafından düzenlenmesi durumunda söz konusu acenteler, e-Bilet üzerinde yolcu bilgilerine ilave olarak kendilerine ait mükellefiyet bilgilerine ya da IATA nezdinde kendileri için oluşturulmuş bilgilere de yer vererek yolcuya e-Bilet muhteviyatını da içeren bir fatura düzenleyeceklerdir. Bu fatura üzerinde yolcu bilgilerine ilaveten yolcu tarafından talep edilmesi halinde hesabına yolculuk yapılan mükellef bilgilerine de yer verilecektir.

Acente tarafından düzenlenen ve e-Bilet muhteviyatını da içeren fatura, yolcu veya hesabına yolculuk yapılan mükellef tarafından; üzerinde acente bilgilerini de ihtiva eden e- Bilet ise acente tarafından gider/indirim konusu yapılabilecektir."

açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre;

- Hava yolu ile yurt içi veya yurt dışı yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar tarafından mezkur Tebliğde belirlenen esaslar dahilinde düzenlenen e-Biletler, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura yerine geçen belge olarak kabul edilmekte olup, ayrıca fatura düzenlenmesine gerek bulunmayacaktır.

- e-Biletin, Türkiye'de mükellefiyeti bulunan acenteler tarafından düzenlenmesi durumunda söz konusu acentelerin, yolcuya e-Bilet muhteviyatını da içeren bir fatura düzenlemeleri gerekmektedir. Bu fatura, yolcu veya hesabına yolculuk yapılan mükellef tarafından; üzerinde acente bilgilerini de ihtiva eden e-Bilet ise acente tarafından gider/indirim konusu yapılabilecektir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C.GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Adana Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Usul ve Tahsilat Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, adi ortaklık olarak veterinerlik hizmeti verdiğiniz, bununla birlikte petshop ürünleri ve ilaç satışınızın da bulunduğu, ana faaliyet alanınız olan veterinerlik hizmeti sonucunda serbest meslek mükellefi olduğunuz, aynı zamanda da petshop ürünleri ve ilaç satışınızdan dolayı ticari kazanç elde ettiğiniz, serbest meslek kazançlarınız için defter beyan sistemine kaydolduğunuz, ticari kazancınız nedeniyle adi ortaklık adına 2018 yılı için işletme defteri tasdik ettirdiğiniz, KDV beyannamenizi defter-beyan sistemi üzerinden vermek zorunda olduğunuzdan dolayı tüm gelir ve giderlerinizi bu sisteme kaydettiğiniz, ancak sistemin sadece serbest meslek kazancı elde eden mükelleflere yönelik olduğu, KDV beyannamelerinin de bu sistem üzerinden gönderilmesinin zorunlu olduğu ve Beyanname Düzenleme Programı (BDP) aracılığı ile e-Beyanname sistemine paket gönderilmesine izin verilmediği hususları belirtilerek, serbest meslek kazanç defteri yanında ticari kazanç elde ederek işletme hesabı defteri tutan adi ortaklığınızın Defter-Beyan Sistemini ne şekilde kullanacağı ve ne şekilde beyanname gönderileceği konularında Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

17/12/2017 tarih ve 30273 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 486 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Defter-Beyan Sisteminin (Sistem) uygulamasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Defter-Beyan Sistemi bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.

Söz konusu Tebliğin "Sistemi kullanma yükümlülüğünün başladığı tarih" başlıklı 16 ncı maddesinde,

"Basit usule tabi mükellefler ile serbest meslek erbapları (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) 1/1/2018, diğer mükellefler ise 1/1/2019 (serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar açısından 1/1/2018) tarihinden itibaren Sistemi kullanmaya başlayacaklardır." ifadelerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan, mezkur Genel Tebliğin "Sistemin kullanımına ilişkin hususlar" başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasında, "Sistem üzerinden işlem ve kayıt yapılması, defter oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazı, beyanname, bildirim ve dilekçe hazırlanması ve gönderilmesi, elektronik belge düzenlenmesi ile diğer kullanım şekillerine ilişkin standartlar, kurallar, usuller ve bunlarda yapılacak değişiklikler ile kılavuzlar www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden duyurulur ve yayımlanır." ifadeleri yer almaktadır.

Bu kapsamda, www.defterbeyan.gov.tr adresinde yayımlanan "2018 Yılında Sistemi Kimler Kullanacak" başlıklı kılavuzun (3-b) maddesinde "Serbest meslek kazancı elde edenlerden serbest meslek kazanç defteri yanında ticari veya zirai kazanç elde ederek işletme hesabı esasına göre de defter tutan adi ortaklıklar" açıklamasına yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde, serbest meslek kazancı elde eden mükelleflerden serbest meslek kazanç defteri yanında ticari veya zirai kazanç elde ederek işletme hesabı esasına göre de defter tutan adi ortaklıkların 1/1/2018 tarihinden itibaren Defter Beyan Sistemini kullanmaya başlaması gerekmektedir. Sistemde serbest meslek kazancına ilişkin kayıtlar serbest meslek defterine, ticari kazanca ilişkin kayıtlar ise işletme defterine kaydedilebilmekte ve Sistem içerisinde defterler arası geçiş yapılabilmektedir. Diğer taraftan gerek serbest meslek gerekse ticari kazancına ilişkin tüm gelir ve gider bilgilerini Sisteme kaydeden adi ortakların bu kazançlarına ilişkin tüm beyannamelerini de Sistem üzerinden göndermesi gerekmektedir.

Sistemin kullanımına ilişkin detaylı bilgiye www.defterbeyan.gov.tr adresinde yer alan "Yardım" bölümünden ulaşılabilinmektedir.

Bilgilerini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C.GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Adana Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Usul ve Tahsilat Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, adi ortaklık olarak veterinerlik hizmeti verdiğiniz, bununla birlikte petshop ürünleri ve ilaç satışınızın da bulunduğu, ana faaliyet alanınız olan veterinerlik hizmeti sonucunda serbest meslek mükellefi olduğunuz, aynı zamanda da petshop ürünleri ve ilaç satışınızdan dolayı ticari kazanç elde ettiğiniz, serbest meslek kazançlarınız için defter beyan sistemine kaydolduğunuz, ticari kazancınız nedeniyle adi ortaklık adına 2018 yılı için işletme defteri tasdik ettirdiğiniz, KDV beyannamenizi defter-beyan sistemi üzerinden vermek zorunda olduğunuzdan dolayı tüm gelir ve giderlerinizi bu sisteme kaydettiğiniz, ancak sistemin sadece serbest meslek kazancı elde eden mükelleflere yönelik olduğu, KDV beyannamelerinin de bu sistem üzerinden gönderilmesinin zorunlu olduğu ve Beyanname Düzenleme Programı (BDP) aracılığı ile e-Beyanname sistemine paket gönderilmesine izin verilmediği hususları belirtilerek, serbest meslek kazanç defteri yanında ticari kazanç elde ederek işletme hesabı defteri tutan adi ortaklığınızın Defter-Beyan Sistemini ne şekilde kullanacağı ve ne şekilde beyanname gönderileceği konularında Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

17/12/2017 tarih ve 30273 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 486 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Defter-Beyan Sisteminin (Sistem) uygulamasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Defter-Beyan Sistemi bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.

Söz konusu Tebliğin "Sistemi kullanma yükümlülüğünün başladığı tarih" başlıklı 16 ncı maddesinde,

"Basit usule tabi mükellefler ile serbest meslek erbapları (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) 1/1/2018, diğer mükellefler ise 1/1/2019 (serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar açısından 1/1/2018) tarihinden itibaren Sistemi kullanmaya başlayacaklardır." ifadelerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan, mezkur Genel Tebliğin "Sistemin kullanımına ilişkin hususlar" başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrasında, "Sistem üzerinden işlem ve kayıt yapılması, defter oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazı, beyanname, bildirim ve dilekçe hazırlanması ve gönderilmesi, elektronik belge düzenlenmesi ile diğer kullanım şekillerine ilişkin standartlar, kurallar, usuller ve bunlarda yapılacak değişiklikler ile kılavuzlar www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden duyurulur ve yayımlanır." ifadeleri yer almaktadır.

Bu kapsamda, www.defterbeyan.gov.tr adresinde yayımlanan "2018 Yılında Sistemi Kimler Kullanacak" başlıklı kılavuzun (3-b) maddesinde "Serbest meslek kazancı elde edenlerden serbest meslek kazanç defteri yanında ticari veya zirai kazanç elde ederek işletme hesabı esasına göre de defter tutan adi ortaklıklar" açıklamasına yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde, serbest meslek kazancı elde eden mükelleflerden serbest meslek kazanç defteri yanında ticari veya zirai kazanç elde ederek işletme hesabı esasına göre de defter tutan adi ortaklıkların 1/1/2018 tarihinden itibaren Defter Beyan Sistemini kullanmaya başlaması gerekmektedir. Sistemde serbest meslek kazancına ilişkin kayıtlar serbest meslek defterine, ticari kazanca ilişkin kayıtlar ise işletme defterine kaydedilebilmekte ve Sistem içerisinde defterler arası geçiş yapılabilmektedir. Diğer taraftan gerek serbest meslek gerekse ticari kazancına ilişkin tüm gelir ve gider bilgilerini Sisteme kaydeden adi ortakların bu kazançlarına ilişkin tüm beyannamelerini de Sistem üzerinden göndermesi gerekmektedir.

Sistemin kullanımına ilişkin detaylı bilgiye www.defterbeyan.gov.tr adresinde yer alan "Yardım" bölümünden ulaşılabilinmektedir.

Bilgilerini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.