Madde 257 Diğer Ödevler

T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, minibüs işletmeciliği faaliyetiniz dolayısıyla basit usule tabi gelir vergisi mükellefi olduğunuz, basit usule tabi işletmelerin 2018 takvim yılı itibariyle defter beyan sistemine geçmeleri nedeniyle, basit usule tabi olan işletmelerde çalışan işçiler için işçilik giderlerinin defter beyan sistemine işlenme zorunluluğunun bulunup bulunmadığı ile işlenmesi halinde ne kadarlık kısmının gider yazılabileceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinde; "Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25'idir.

1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;

 ...

Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez." hükmüne yer verilmiştir.

Anılan Kanunun 37 inci maddesinde, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtildikten sonra ticari kazancın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu Kanunda yazılı gerçek (bilanço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 46 ncı maddesinde, "47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur.

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu suretle tespit ve beyan olunan kazanç vergi tarhına esas alınır. Bu usulde vergilendirilenler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler.

.." hükmü yer almıştır.

Aynı Kanunun 40 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde de, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışan hizmet erbabının bu hizmeti neticesinde aldığı ücretin, Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesi hükmü gereğince diğer ücret olarak vergilendirilmesi gerekmekte olup, söz konusu ücret ödemelerinin de tamamının, Gelir Vergisi Kanununun 40 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi gereğince ücret gideri olarak basit usulde ticari kazancın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Buna göre, basit usulde vergi mükellefi olan şahsınız yanında çalışan ve diğer ücretli olarak vergilendirilen hizmet erbabına ödediğiniz ücretlerin tamamı gider olarak dikkate alınabilecektir.

Öte yandan, 1/1/2018 tarihinde mükelleflerin hizmetine sunulan Defter-Beyan Sistemi, basit usule tabi mükelleflerin diğer ücretli olarak yanlarında çalıştırdıkları işçilere ilişkin "brüt ücret", "SGK işveren payı", "işveren işsizlik payı" gibi ödemelere ilişkin kayıtların nasıl ve ne şekilde yapılacağına yönelik yeni bir düzenleme getirmemiştir.

Bu kapsamda "diğer ücretli çalışanın" brüt ücreti Defter-Beyan Sisteminde "Muhasebe Bilgileri" başlığı altında "Gider Ekle" fonksiyonu kullanılarak "Belge Bilgisi" bölümünde belge türü olarak "diğer" seçeneği seçildikten sonra "Gider Kalemleri" bölümünde sırasıyla "alış türü" "normal alım" "gider kayıt türü" "çalışan-personel bordro giderleri" ve "gider kayıt alt türü" "brüt ücret" seçilerek kayıt yapılabilir.

Diğer taraftan, "SGK İşveren Payı" "Belge Bilgisi" bölümünde belge türü olarak "diğer" seçeneği seçildikten sonra "Gider Kalemleri" bölümünde sırasıyla "alış türü" "normal alım" "gider kayıt türü" "çalışan/personel bordro giderleri" ve "gider kayıt alt türü" "SGK işveren payı" seçilerek, "İşsizlik İşveren Payı" ise "Belge Bilgisi" bölümünde belge türü "diğer" seçeneği seçildikten sonra "Gider Kalemleri" bölümünde sırasıyla "alış türü" ,"normal alım", "gider kayıt türü" ,"çalışan/personel bordro giderleri" ve "gider kayıt alt türü" "işsizlik işveren payı " seçilerek kayıt yapılabilir.

Defter-Beyan Sistemi internet adresi olan www.defterbeyan.gov.tr'de "Yardım" bölümü altında Sistemin kullanıma yönelik soru-cevap metinleri, kılavuzlar ve videolar yer almaktadır. Bahse konu bölümde "Personel Giderleri Nasıl Kaydedilir" soru-cevap metni yer aldığı gibi "Ücret Bordrosu" isimli video da 16/3/2018 tarihinde yayınlanmıştır.

Bilgilerinize sunulur.

İmza                           

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, minibüs işletmeciliği faaliyetiniz dolayısıyla basit usule tabi gelir vergisi mükellefi olduğunuz, basit usule tabi işletmelerin 2018 takvim yılı itibariyle defter beyan sistemine geçmeleri nedeniyle, basit usule tabi olan işletmelerde çalışan işçiler için işçilik giderlerinin defter beyan sistemine işlenme zorunluluğunun bulunup bulunmadığı ile işlenmesi halinde ne kadarlık kısmının gider yazılabileceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinde; "Aşağıda yazılı hizmet erbabının safi ücretleri takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25'idir.

1. Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar;

 ...

Diğer ücretler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de bunlar beyannameye ithal edilmez." hükmüne yer verilmiştir.

Anılan Kanunun 37 inci maddesinde, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtildikten sonra ticari kazancın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu Kanunda yazılı gerçek (bilanço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 46 ncı maddesinde, "47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançları basit usulde tespit olunur.

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu suretle tespit ve beyan olunan kazanç vergi tarhına esas alınır. Bu usulde vergilendirilenler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabidirler.

.." hükmü yer almıştır.

Aynı Kanunun 40 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde de, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre, kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışan hizmet erbabının bu hizmeti neticesinde aldığı ücretin, Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesi hükmü gereğince diğer ücret olarak vergilendirilmesi gerekmekte olup, söz konusu ücret ödemelerinin de tamamının, Gelir Vergisi Kanununun 40 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi gereğince ücret gideri olarak basit usulde ticari kazancın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Buna göre, basit usulde vergi mükellefi olan şahsınız yanında çalışan ve diğer ücretli olarak vergilendirilen hizmet erbabına ödediğiniz ücretlerin tamamı gider olarak dikkate alınabilecektir.

Öte yandan, 1/1/2018 tarihinde mükelleflerin hizmetine sunulan Defter-Beyan Sistemi, basit usule tabi mükelleflerin diğer ücretli olarak yanlarında çalıştırdıkları işçilere ilişkin "brüt ücret", "SGK işveren payı", "işveren işsizlik payı" gibi ödemelere ilişkin kayıtların nasıl ve ne şekilde yapılacağına yönelik yeni bir düzenleme getirmemiştir.

Bu kapsamda "diğer ücretli çalışanın" brüt ücreti Defter-Beyan Sisteminde "Muhasebe Bilgileri" başlığı altında "Gider Ekle" fonksiyonu kullanılarak "Belge Bilgisi" bölümünde belge türü olarak "diğer" seçeneği seçildikten sonra "Gider Kalemleri" bölümünde sırasıyla "alış türü" "normal alım" "gider kayıt türü" "çalışan-personel bordro giderleri" ve "gider kayıt alt türü" "brüt ücret" seçilerek kayıt yapılabilir.

Diğer taraftan, "SGK İşveren Payı" "Belge Bilgisi" bölümünde belge türü olarak "diğer" seçeneği seçildikten sonra "Gider Kalemleri" bölümünde sırasıyla "alış türü" "normal alım" "gider kayıt türü" "çalışan/personel bordro giderleri" ve "gider kayıt alt türü" "SGK işveren payı" seçilerek, "İşsizlik İşveren Payı" ise "Belge Bilgisi" bölümünde belge türü "diğer" seçeneği seçildikten sonra "Gider Kalemleri" bölümünde sırasıyla "alış türü" ,"normal alım", "gider kayıt türü" ,"çalışan/personel bordro giderleri" ve "gider kayıt alt türü" "işsizlik işveren payı " seçilerek kayıt yapılabilir.

Defter-Beyan Sistemi internet adresi olan www.defterbeyan.gov.tr'de "Yardım" bölümü altında Sistemin kullanıma yönelik soru-cevap metinleri, kılavuzlar ve videolar yer almaktadır. Bahse konu bölümde "Personel Giderleri Nasıl Kaydedilir" soru-cevap metni yer aldığı gibi "Ücret Bordrosu" isimli video da 16/3/2018 tarihinde yayınlanmıştır.

Bilgilerinize sunulur.

İmza                           

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Erzurum Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Şirketinizin Mesleki Yeterlilik Kurumundan almış olduğu yetkiye istinaden mesleki yeterlilik belgesini alması zorunlu olan işçileri çalıştıran firmalara sınav ve belgelendirme hizmeti verdiği, talepte bulunan firmaya sınava katılan işçi sayısına göre belgelendirme ve sınav ücretinin fatura edildiği, sınavda başarılı olan kişilerin belgelendirme ücretlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla karşılandığı, talepte bulunan firmaya daha önce toplam işçi sayısına göre fatura edilen belgelendirme bedelinden sınav sonucu başarılı olan işçilere isabet eden tutarlar için Mesleki Yeterlilik Kurumunca karşılanacak bedele istinaden hizmeti alan firmadan iade faturası alındığı, alınan iade faturasının kayıtlara gider olarak kaydedildiği ve katma değer vergisinin (KDV) indirim konusu yapıldığı, iade faturasının bir örneği ile ilgili firmaya iade edilen bedele ilişkin ödeme dekontunun Mesleki Yeterlilik Kurumuna gönderildiği ve iade faturasının KDV dahil toplam bedelinin anılan Kurum tarafından Şirketinize ödendiği belirtilerek, Mesleki Yeterlilik Kurumunca Şirketinize ödenen tutarın KDV'nin konusuna girip girmeyeceği ile bu tutarın Ba-Bs formlarına dahil edilip edilmeyeceği sorulmaktadır.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

a) Belge Düzeni Yönünden:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

-229 uncu maddesinde, faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu,

-231 inci maddesinin beşinci fıkrasında faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği ve bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı,

-232 nci maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin; birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, serbest meslek erbabına, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde olduğu; yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin (1.1.2018'den itibaren) 1.000,-TL'yi geçmesi veya bedeli (1.1.2018'den itibaren) 1.000,-TL'den az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesinin mecburi olduğu,

hükme bağlanmıştır.

Buna göre, fatura düzenlenmesi ödemeye bağlı olmayıp mal teslimine ve/veya hizmet ifasına bağlı olduğundan, faturanın esas olarak mal teslimi ve/veya hizmet ifasından itibaren en geç yedi gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, Mesleki Yeterlilik Kurumundan aldığınız yetkiye istinaden, Şirketinize başvuran firmaların işçilerinin belgelendirilmesi hizmetine ilişkin faturanın Şirketiniz tarafından hizmetten yararlanan firma adına düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, yapılan sınav sonucunda başarılı olan işçilerin belgelendirme ücretlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından karşılanması ve bu bedelin Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla Şirketinize aktarımına ilişkin teşviki alan firma tarafından Şirketinize, Şirketiniz tarafından da Mesleki Yeterlilik Kurumuna iade faturası düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, söz konusu ödemelerin tevsikinin sözleşme, makbuz, dekont vb. evrak ile yapılabilmesi mümkün bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri gereğince bu belgelerin muhafaza ve istenildiğinde ibraz edilmesi gerektiği tabiidir.

b) Form Ba-Bs Bildirimi Yönünden:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve mükerrer 257 nci maddelerinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile, mal ve hizmet satışlarını ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" ile bildirmeleri yükümlülüğüne yönelik uyulacak usul ve esaslar sırasıyla 350, 362, 381 ve 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile duyurulmuştur.

Söz konusu yükümlülüğün 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine getirilmesinde uyulacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklanmış olup Tebliğin "1.2. Bildirime Konu Alış/Satışlar ve Hadler" başlıklı bölümünün;

- (1.2.1) maddesinde; "Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilecektir."

- (1.2.2.) maddesinde; "Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" nun Tablo II alanında bildirilecektir."

- (1.2.4.) maddesinde ise "Bir kişi veya kurumdan yapılan alışların kısmen veya tamamen iade edilmesi durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kuruma yapılan satış olarak dikkate alınacaktır.

Aynı şekilde, bir kişi veya kuruma yapılan satışlardan bir kısmının veya tamamının iade alınması durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kurumdan yapılan alış olarak dikkate alınacaktır."

açıklamaları yer almaktadır.

Bu kapsamda, Şirketinize başvuran firmaların işçilerinin belgelendirilmesi hizmetine ilişkin olarak Şirketiniz tarafından hizmetten yararlanan firma adına düzenlenen faturaların Bs bildirim formu ile bildirileceği tabiidir.

Diğer taraftan, yapılan sınav sonucunda başarılı olan işçilerin belgelendirme ücretlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından karşılanması ve bu bedelin Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla Şirketinize aktarımına ilişkin teşviki alan firma tarafından Şirketinize, Şirketiniz tarafından da Mesleki Yeterlilik Kurumuna Vergi Usul Kanunu uygulamasında iade faturası düzenlenmesine gerek bulunmadığından, fatura düzenlenmemesi halinde bu bedellerin Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Ancak fatura düzenlenmesi halinde düzenlenen faturaların 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilmesi gerekmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı KDV Kanununun;

- 1/1 inci maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

- 4/1 inci maddesinde; hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebileceği

hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, Şirketiniz tarafından verilen sınav ve belgelendirme hizmetine ilişkin düzenlenen faturalarda 3065 sayılı Kanunun 1/1 inci maddesi gereğince KDV hesaplanması gerekmekte olup, hizmet bedelinin bir kısmının veya tamamının Türkiye İş Kurumu tarafından Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla Şirketinize ödenmesinin bu duruma etkisi bulunmamaktadır. Dolayısıyla, daha önce Şirketinizden belgelendirme hizmeti talebinde bulunan firmalara düzenlenen faturalarda hesaplanan KDV'nin, iade faturası almak suretiyle düzeltilmesi (bu faturalardaki KDV'nin indirim konusu yapılması) mümkün değildir. Bu kapsamda, Mesleki Yeterlilik Kurumundan tahsil edilen tutarlara ilişkin olarak da tekrar KDV hesaplanmayacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim. 

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Erzurum Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Şirketinizin Mesleki Yeterlilik Kurumundan almış olduğu yetkiye istinaden mesleki yeterlilik belgesini alması zorunlu olan işçileri çalıştıran firmalara sınav ve belgelendirme hizmeti verdiği, talepte bulunan firmaya sınava katılan işçi sayısına göre belgelendirme ve sınav ücretinin fatura edildiği, sınavda başarılı olan kişilerin belgelendirme ücretlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla karşılandığı, talepte bulunan firmaya daha önce toplam işçi sayısına göre fatura edilen belgelendirme bedelinden sınav sonucu başarılı olan işçilere isabet eden tutarlar için Mesleki Yeterlilik Kurumunca karşılanacak bedele istinaden hizmeti alan firmadan iade faturası alındığı, alınan iade faturasının kayıtlara gider olarak kaydedildiği ve katma değer vergisinin (KDV) indirim konusu yapıldığı, iade faturasının bir örneği ile ilgili firmaya iade edilen bedele ilişkin ödeme dekontunun Mesleki Yeterlilik Kurumuna gönderildiği ve iade faturasının KDV dahil toplam bedelinin anılan Kurum tarafından Şirketinize ödendiği belirtilerek, Mesleki Yeterlilik Kurumunca Şirketinize ödenen tutarın KDV'nin konusuna girip girmeyeceği ile bu tutarın Ba-Bs formlarına dahil edilip edilmeyeceği sorulmaktadır.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

a) Belge Düzeni Yönünden:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

-229 uncu maddesinde, faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu,

-231 inci maddesinin beşinci fıkrasında faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği ve bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı,

-232 nci maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin; birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, serbest meslek erbabına, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde olduğu; yukarıdakiler dışında kalanların, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenlerden ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin (1.1.2018'den itibaren) 1.000,-TL'yi geçmesi veya bedeli (1.1.2018'den itibaren) 1.000,-TL'den az olsa dahi istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesinin mecburi olduğu,

hükme bağlanmıştır.

Buna göre, fatura düzenlenmesi ödemeye bağlı olmayıp mal teslimine ve/veya hizmet ifasına bağlı olduğundan, faturanın esas olarak mal teslimi ve/veya hizmet ifasından itibaren en geç yedi gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, Mesleki Yeterlilik Kurumundan aldığınız yetkiye istinaden, Şirketinize başvuran firmaların işçilerinin belgelendirilmesi hizmetine ilişkin faturanın Şirketiniz tarafından hizmetten yararlanan firma adına düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, yapılan sınav sonucunda başarılı olan işçilerin belgelendirme ücretlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından karşılanması ve bu bedelin Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla Şirketinize aktarımına ilişkin teşviki alan firma tarafından Şirketinize, Şirketiniz tarafından da Mesleki Yeterlilik Kurumuna iade faturası düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, söz konusu ödemelerin tevsikinin sözleşme, makbuz, dekont vb. evrak ile yapılabilmesi mümkün bulunmakta olup, Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri gereğince bu belgelerin muhafaza ve istenildiğinde ibraz edilmesi gerektiği tabiidir.

b) Form Ba-Bs Bildirimi Yönünden:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve mükerrer 257 nci maddelerinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile, mal ve hizmet satışlarını ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" ile bildirmeleri yükümlülüğüne yönelik uyulacak usul ve esaslar sırasıyla 350, 362, 381 ve 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile duyurulmuştur.

Söz konusu yükümlülüğün 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine getirilmesinde uyulacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklanmış olup Tebliğin "1.2. Bildirime Konu Alış/Satışlar ve Hadler" başlıklı bölümünün;

- (1.2.1) maddesinde; "Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilecektir."

- (1.2.2.) maddesinde; "Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" nun Tablo II alanında bildirilecektir."

- (1.2.4.) maddesinde ise "Bir kişi veya kurumdan yapılan alışların kısmen veya tamamen iade edilmesi durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kuruma yapılan satış olarak dikkate alınacaktır.

Aynı şekilde, bir kişi veya kuruma yapılan satışlardan bir kısmının veya tamamının iade alınması durumunda, bu iadeler söz konusu kişi ve kurumdan yapılan alış olarak dikkate alınacaktır."

açıklamaları yer almaktadır.

Bu kapsamda, Şirketinize başvuran firmaların işçilerinin belgelendirilmesi hizmetine ilişkin olarak Şirketiniz tarafından hizmetten yararlanan firma adına düzenlenen faturaların Bs bildirim formu ile bildirileceği tabiidir.

Diğer taraftan, yapılan sınav sonucunda başarılı olan işçilerin belgelendirme ücretlerinin Türkiye İş Kurumu tarafından karşılanması ve bu bedelin Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla Şirketinize aktarımına ilişkin teşviki alan firma tarafından Şirketinize, Şirketiniz tarafından da Mesleki Yeterlilik Kurumuna Vergi Usul Kanunu uygulamasında iade faturası düzenlenmesine gerek bulunmadığından, fatura düzenlenmemesi halinde bu bedellerin Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Ancak fatura düzenlenmesi halinde düzenlenen faturaların 396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilmesi gerekmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı KDV Kanununun;

- 1/1 inci maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

- 4/1 inci maddesinde; hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebileceği

hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, Şirketiniz tarafından verilen sınav ve belgelendirme hizmetine ilişkin düzenlenen faturalarda 3065 sayılı Kanunun 1/1 inci maddesi gereğince KDV hesaplanması gerekmekte olup, hizmet bedelinin bir kısmının veya tamamının Türkiye İş Kurumu tarafından Mesleki Yeterlilik Kurumu aracılığıyla Şirketinize ödenmesinin bu duruma etkisi bulunmamaktadır. Dolayısıyla, daha önce Şirketinizden belgelendirme hizmeti talebinde bulunan firmalara düzenlenen faturalarda hesaplanan KDV'nin, iade faturası almak suretiyle düzeltilmesi (bu faturalardaki KDV'nin indirim konusu yapılması) mümkün değildir. Bu kapsamda, Mesleki Yeterlilik Kurumundan tahsil edilen tutarlara ilişkin olarak da tekrar KDV hesaplanmayacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim. 

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı

Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; Şirketinizin … marka araçların sıfır satışını ve servis hizmetlerini yürüttüğü, Libya'dan 200 adet sıfır araç siparişi alındığı, sipariş edilen araçların ithal edilerek direkt yurt dışına ihraç edileceği için Türkiye'de kayıt ve tescilinin yapılmayacağı ve araçların toplam satış bedelinin nakit olarak tahsil edileceği belirtilerek, yapılacak olan ihracat işleminin Özel Tüketim Vergisinin konusuna girip girmeyeceği ile nakit olarak tahsil edilecek olan bedellerin Vergi Usul Kanunu kapsamında tevsik zorunluluğunun bulunup bulunmadığı hususlarında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

 A-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun (1/1-b) maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere  ÖTV'ye tabi olduğu hükme bağlanmış olup, aynı Kanunun (2/1-b) maddesine göre, "ilk iktisap", (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye'de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesini ifade etmektedir.

Öte yandan, mezkur Kanunun (5/1) maddesinde; bu Kanuna ekli listelerdeki malların ihracat teslimlerinin; teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olması şartlarıyla ÖTV'den istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükmün uygulanmasında yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin, yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir. Ayrıca malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmamaktadır.

Söz konusu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (II/A) bölümünde belirlenmiş olup, mezkur Tebliğin (II/A/1.1.) bölümünde, kayıt ve tescile tabi olan taşıtlardan Türkiye'de kayıt ve tescil edilmemiş olanların ÖTV mükellefleri tarafından ihracında Türkiye'de ilk iktisap söz konusu olmadığından, bu malların ihracının ÖTV'nin konusuna girmeyeceği, ihraç edilen bu taşıtlara ilişkin beyanname de verilmeyeceği belirtilmiştir.

Buna göre, Şirketiniz tarafından yurt dışından ithal edilerek doğrudan Libya'ya ihracatı gerçekleştirilecek olan kayıt ve tescile tabi taşıtların, Türkiye'de kayıt ve tescil ettirilmemesi ve ilk iktisabının gerçekleşmemiş olması kaydıyla, ihracı ÖTV'nin konusuna girmemektedir.

 B-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat Edici Kağıtlar" başlıklı 227 nci maddesinin birinci fıkrasında "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almaktadır.

Mezkûr Kanunun mükerrer 257 nci maddesinde de mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme hususlarında Bakanlığımıza yetki verilmiştir.

Bu yetkiye dayanılarak tahsilat ve ödemelerin banka, benzeri finans kurumları, 6493 sayılı Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketince düzenlenen belgelerle tevsiki uygulamasının 1/8/2003-1/1/2016 tarihleri arasındaki tahsilat ve ödemeler bakımından uygulama usul ve esasları 320, 323, 324, 332 ve 400 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde; söz konusu tarihten sonraki tahsilat ve ödemeler bakımından uygulama usul ve esasları ise 469 ve 479 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenmiştir.

Bu bağlamda, mevcut uygulamaya ilişkin açıklamaların yer aldığı 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre, tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamına; Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarların, serbest meslek erbaplarının, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarların, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin ve vergiden muaf esnafın, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL'yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemeleri girmekte olup, yine aynı Tebliğde belirlenen tahsilat ve ödemeler tevsik zorunluluğu dışında tutulmuştur.

Buna göre, bahse konu uygulama kapsamında, ihracat bedellerinin tahsilatına ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinde yer alan yetki çerçevesinde herhangi bir düzenleme veya belirleme yapılmadığından, başvurunuzda bahsi geçen ihracat bedeli tahsilatlarının, aracı finansal kuruluşlar (5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.) aracılığı ile yapılması ve bunlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı

Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; Şirketinizin … marka araçların sıfır satışını ve servis hizmetlerini yürüttüğü, Libya'dan 200 adet sıfır araç siparişi alındığı, sipariş edilen araçların ithal edilerek direkt yurt dışına ihraç edileceği için Türkiye'de kayıt ve tescilinin yapılmayacağı ve araçların toplam satış bedelinin nakit olarak tahsil edileceği belirtilerek, yapılacak olan ihracat işleminin Özel Tüketim Vergisinin konusuna girip girmeyeceği ile nakit olarak tahsil edilecek olan bedellerin Vergi Usul Kanunu kapsamında tevsik zorunluluğunun bulunup bulunmadığı hususlarında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

 A-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun (1/1-b) maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere  ÖTV'ye tabi olduğu hükme bağlanmış olup, aynı Kanunun (2/1-b) maddesine göre, "ilk iktisap", (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye'de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesini ifade etmektedir.

Öte yandan, mezkur Kanunun (5/1) maddesinde; bu Kanuna ekli listelerdeki malların ihracat teslimlerinin; teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve teslim konusu malın Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olması şartlarıyla ÖTV'den istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükmün uygulanmasında yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin, yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir. Ayrıca malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmamaktadır.

Söz konusu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar, Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin (II/A) bölümünde belirlenmiş olup, mezkur Tebliğin (II/A/1.1.) bölümünde, kayıt ve tescile tabi olan taşıtlardan Türkiye'de kayıt ve tescil edilmemiş olanların ÖTV mükellefleri tarafından ihracında Türkiye'de ilk iktisap söz konusu olmadığından, bu malların ihracının ÖTV'nin konusuna girmeyeceği, ihraç edilen bu taşıtlara ilişkin beyanname de verilmeyeceği belirtilmiştir.

Buna göre, Şirketiniz tarafından yurt dışından ithal edilerek doğrudan Libya'ya ihracatı gerçekleştirilecek olan kayıt ve tescile tabi taşıtların, Türkiye'de kayıt ve tescil ettirilmemesi ve ilk iktisabının gerçekleşmemiş olması kaydıyla, ihracı ÖTV'nin konusuna girmemektedir.

 B-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İspat Edici Kağıtlar" başlıklı 227 nci maddesinin birinci fıkrasında "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almaktadır.

Mezkûr Kanunun mükerrer 257 nci maddesinde de mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme hususlarında Bakanlığımıza yetki verilmiştir.

Bu yetkiye dayanılarak tahsilat ve ödemelerin banka, benzeri finans kurumları, 6493 sayılı Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketince düzenlenen belgelerle tevsiki uygulamasının 1/8/2003-1/1/2016 tarihleri arasındaki tahsilat ve ödemeler bakımından uygulama usul ve esasları 320, 323, 324, 332 ve 400 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde; söz konusu tarihten sonraki tahsilat ve ödemeler bakımından uygulama usul ve esasları ise 469 ve 479 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenmiştir.

Bu bağlamda, mevcut uygulamaya ilişkin açıklamaların yer aldığı 459 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre, tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamına; Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf tüccarların, serbest meslek erbaplarının, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarların, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin ve vergiden muaf esnafın, kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000 TL'yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemeleri girmekte olup, yine aynı Tebliğde belirlenen tahsilat ve ödemeler tevsik zorunluluğu dışında tutulmuştur.

Buna göre, bahse konu uygulama kapsamında, ihracat bedellerinin tahsilatına ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinde yer alan yetki çerçevesinde herhangi bir düzenleme veya belirleme yapılmadığından, başvurunuzda bahsi geçen ihracat bedeli tahsilatlarının, aracı finansal kuruluşlar (5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.) aracılığı ile yapılması ve bunlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

            İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; ilimiz ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz, şirketinizin 2015 yılı brüt satış hasılatının 9.825.218,67.-TL olduğu, ilgili yıl alıştan iade tutarının 48.640,69.-TL, alış iskontoları tutarının 95.640,22.-TL,  fiyat farkları tutarının 50.062,72.-TL ve taşıt satışlarına ait tutarın 158.755,30.-TL olduğu, brüt satış hasılatına bu tutarların dahil edilmesi halinde e-defter tutma ve e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu için belirlenen 10 Milyon TL sınırını aştığı belirtilerek, brüt satış hasılatının hesabında; söz konusu alıştan iadelerin, alış iskontolarının, fiyat farklarının ve taşıt satışlarının dikkate alınıp alınamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün istenildiği anlaşılmıştır.

            454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Kullanma Zorunluluğu Getirilen Mükellefler" başlıklı 2'nci bölümünde, "421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflere ilave olarak aşağıda sayılan mükelleflere elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

            a) 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

            ...

            (a) bendindeki şartı, 2014 hesap döneminde sağlayan mükellefler 1/1/2016 tarihinden itibaren, 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren,...elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır." şeklinde düzenleme yapılmıştır.

            Bu düzenlemeye göre 2014 veya müteakip hesap dönemi brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.

            Diğer taraftan, mükellefler muhasebenin temel kavramlarına, muhasebe politikalarının açıklanması ve mali tablolar ilkelerine, tekdüzen hesap planı ve işleyişine ilişkin yapılan düzenlemelere uymaları gerekmektedir.

            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 175 ve mükerrer 257'nci maddelerinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak düzenlenen 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde, mükelleflerin muhasebe sistemlerinde uymakla yükümlü bulundukları kurallar belirlenmiş ve brüt satışlar; "İşletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal yada hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsar. Satılan mal ve hizmetlerle ilgili sübvansiyonlar, satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları, vergi iadeleri brüt satışlar içinde gösterilir. Brüt Satışlara Katma Değer Vergisi dahil edilemez." şeklinde açıklanmıştır.

            Dolayısıyla, brüt satış hasılatının hesaplanmasında, ilgili yıl gelir tablosunda yer alan bütün satışları gösteren brüt satış hasılatının dikkate alınması gerekmektedir.

            İşletmelerin muhasebe kayıtlarında duran varlıklarından"254-Taşıtlar" hesabında bulunan taşıtların satılması halinde doğacak kar veya zararların dönem sonu hesapları olan "679-Diğer Olağan Dışı Gelir ve Karlar" veya 689-Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar" hesaplarında izlemeleri gerektiğinden bu satışların işletmenin brüt satışları ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.

            İşletmelerin muhasebe kayıtlarında stoklardan "153-Ticari Mallar" hesabında bulunan ticari malların herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan emtia ve benzeri kalemlerin olduğu, herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedildiği dikkate alındığında,iade edilen emtianın maliyet bedeli ile alacak kaydedilmesi gerektiğinden bilanço kalemleri arasında yapılan bu değişiklikler işletmenin brüt satışları ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.

            İşletmenin aldığı emtia ile ilgili olarak fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (alış iskontosu, fiyat farkı, hasılat primi, satış primi gibi adlarla) yapılan iskontolar esas itibariyle işletmenin dönem sonu hesapları olan "602 Diğer Gelirler" hesabında izlenmesi gerektiğinden bu iskontoların işletmenin brüt satışları ile ilişkilendirilmesi, ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların veya alınması gerekenden farklı bir fiyattan alındığı sonradan belirlenen emtia ile ilgili oluşan fiyat farkı  tutarlarının ise brüt satışlar ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.    

            Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; brüt satış hasılatının hesaplanmasında; alış iadelerinin, taşıt satışlarının ve ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların veya alınması gerekenden farklı bir fiyattan alındığı sonradan belirlenen emtia ile ilgili oluşan fiyat farkı tutarlarının dikkate alınması mümkün bulunmamakta olup yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında alış iskontosu, fiyat farkı, hasılat primi, satış primi gibi adlarla yapılan alış iskontolarının dikkate alınması gerekmektedir.

            Bu nedenle, 2015 yılına ait alış iskonto tutarı olan 95.640,22.-TL ile fiyat farkları tutarı olan 50.062,72.-TL'nin belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşılmasına ilişkin olması halinde, bu tutarlar 9.825.218,67.-TL brüt satış hasılatına ilave edilse dahi toplam tutarın (9.970.921,61.-TL); 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde e-defter tutma ve e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu için belirlenen 10 Milyon TL sınırını aşmaması nedeniyle şirketinizin e-defter tutma ve e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunmamaktadır.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.             

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

            İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; ilimiz ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz, şirketinizin 2015 yılı brüt satış hasılatının 9.825.218,67.-TL olduğu, ilgili yıl alıştan iade tutarının 48.640,69.-TL, alış iskontoları tutarının 95.640,22.-TL,  fiyat farkları tutarının 50.062,72.-TL ve taşıt satışlarına ait tutarın 158.755,30.-TL olduğu, brüt satış hasılatına bu tutarların dahil edilmesi halinde e-defter tutma ve e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu için belirlenen 10 Milyon TL sınırını aştığı belirtilerek, brüt satış hasılatının hesabında; söz konusu alıştan iadelerin, alış iskontolarının, fiyat farklarının ve taşıt satışlarının dikkate alınıp alınamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün istenildiği anlaşılmıştır.

            454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Kullanma Zorunluluğu Getirilen Mükellefler" başlıklı 2'nci bölümünde, "421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflere ilave olarak aşağıda sayılan mükelleflere elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.

            a) 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

            ...

            (a) bendindeki şartı, 2014 hesap döneminde sağlayan mükellefler 1/1/2016 tarihinden itibaren, 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren,...elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır." şeklinde düzenleme yapılmıştır.

            Bu düzenlemeye göre 2014 veya müteakip hesap dönemi brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.

            Diğer taraftan, mükellefler muhasebenin temel kavramlarına, muhasebe politikalarının açıklanması ve mali tablolar ilkelerine, tekdüzen hesap planı ve işleyişine ilişkin yapılan düzenlemelere uymaları gerekmektedir.

            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 175 ve mükerrer 257'nci maddelerinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak düzenlenen 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde, mükelleflerin muhasebe sistemlerinde uymakla yükümlü bulundukları kurallar belirlenmiş ve brüt satışlar; "İşletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal yada hizmetler karşılığında alınan yada tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsar. Satılan mal ve hizmetlerle ilgili sübvansiyonlar, satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili dönem içinde ortaya çıkan kur farkları, vergi iadeleri brüt satışlar içinde gösterilir. Brüt Satışlara Katma Değer Vergisi dahil edilemez." şeklinde açıklanmıştır.

            Dolayısıyla, brüt satış hasılatının hesaplanmasında, ilgili yıl gelir tablosunda yer alan bütün satışları gösteren brüt satış hasılatının dikkate alınması gerekmektedir.

            İşletmelerin muhasebe kayıtlarında duran varlıklarından"254-Taşıtlar" hesabında bulunan taşıtların satılması halinde doğacak kar veya zararların dönem sonu hesapları olan "679-Diğer Olağan Dışı Gelir ve Karlar" veya 689-Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar" hesaplarında izlemeleri gerektiğinden bu satışların işletmenin brüt satışları ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.

            İşletmelerin muhasebe kayıtlarında stoklardan "153-Ticari Mallar" hesabında bulunan ticari malların herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan emtia ve benzeri kalemlerin olduğu, herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedildiği dikkate alındığında,iade edilen emtianın maliyet bedeli ile alacak kaydedilmesi gerektiğinden bilanço kalemleri arasında yapılan bu değişiklikler işletmenin brüt satışları ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.

            İşletmenin aldığı emtia ile ilgili olarak fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında (alış iskontosu, fiyat farkı, hasılat primi, satış primi gibi adlarla) yapılan iskontolar esas itibariyle işletmenin dönem sonu hesapları olan "602 Diğer Gelirler" hesabında izlenmesi gerektiğinden bu iskontoların işletmenin brüt satışları ile ilişkilendirilmesi, ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların veya alınması gerekenden farklı bir fiyattan alındığı sonradan belirlenen emtia ile ilgili oluşan fiyat farkı  tutarlarının ise brüt satışlar ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.    

            Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; brüt satış hasılatının hesaplanmasında; alış iadelerinin, taşıt satışlarının ve ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların veya alınması gerekenden farklı bir fiyattan alındığı sonradan belirlenen emtia ile ilgili oluşan fiyat farkı tutarlarının dikkate alınması mümkün bulunmamakta olup yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında alış iskontosu, fiyat farkı, hasılat primi, satış primi gibi adlarla yapılan alış iskontolarının dikkate alınması gerekmektedir.

            Bu nedenle, 2015 yılına ait alış iskonto tutarı olan 95.640,22.-TL ile fiyat farkları tutarı olan 50.062,72.-TL'nin belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşılmasına ilişkin olması halinde, bu tutarlar 9.825.218,67.-TL brüt satış hasılatına ilave edilse dahi toplam tutarın (9.970.921,61.-TL); 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde e-defter tutma ve e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu için belirlenen 10 Milyon TL sınırını aşmaması nedeniyle şirketinizin e-defter tutma ve e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunmamaktadır.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.             

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.