I– KAPSAM

4811 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde “1. Bu Kanun hükümleri;

a) 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harçlar, fon payı ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, 16.8.1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanuna göre alınan eğitime katkı payı ve buna bağlı gecikme zammı, 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre alınan ecrimisiller ve buna bağlı gecikme zamları ve Devlete ait olup Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerince tahsil edilen ve 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamına giren ve bu Kanunun ilgili bölümlerinde geçen bazı alacaklar,

b) Vergiler açısından, 31.8.2002 tarihinden önceki dönemler, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannameler ve 2002 yılına ilişkin olarak 31.8.2002 tarihinden önce tahakkuk eden vergiler,

c) Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan ya da işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların beyanı,

d) Devlete ait olup gümrük idareleri tarafından alınan ve bu Kanunun ilgili bölümlerinde geçen bazı gümrük vergileri, para cezaları ve gecikme zamları,

Hakkında uygulanır.

2. Bu Kanunda geçen vergi tabiri; Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harçlar ve fon payı ile eğitime katkı payını ifade eder.” hükmü yer almaktadır.

Bu hükme göre Kanunun kapsamı; alacaklı amme idaresi, alacağın türü ve dönemi itibarıyla aşağıda açıklanmıştır.

A- ALACAKLI AMME İDARESİ VE ALACAĞIN TÜRÜ

4811 sayılı Kanun kapsamına giren alacaklar dikkate alındığında, bu Kanuna göre alacaklı amme idaresi; Devlet, il özel idareleri ve belediyelerdir.

Alacağın türü açısından Kanun kapsamına;

1- Devlete Ait Olup Maliye Bakanlığına Bağlı Vergi Dairelerince Tahsil Edilen

-213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren her türlü vergi, resim, harçlar, fon  payı ile bunlara ilişkin vergi cezaları, gecikme faizi ve gecikme zamları,

-4306 sayılı Kanuna göre alınan eğitime katkı payı ve buna bağlı gecikme zammı,

-2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre alınan ecrimisiller ve buna bağlı gecikme zamları,

-Kanunun 15 inci ve 16 ncı maddeleri kapsamında düzenlenen ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamına giren bazı alacaklar,

2- İl Özel İdareleri ve Belediyeler Tarafından Tahsil Edilen

-213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harçlar, bunlara ilişkin vergi cezaları, gecikme faizi ve gecikme zamları,

3- Devlete Ait Olup Gümrük İdareleri Tarafından Alınan

-gümrük vergisi, para cezaları ve gecikme zamları,

girmektedir.

Bu Tebliğde gümrük idarelerince alınan gümrük vergisi, para cezaları ve gecikme zamları hakkında açıklamalar yer almamaktadır.

Yukarıda belirtilen alacaklar dışında kalan kaynak kullanımını destekleme fonu primi, ihracatta vergi iadesi, destekleme ve fiyat istikrar fonu primi, çiftçilere doğrudan gelir desteği ödemeleri, kimyevi gübre destekleme primleri, bu Kanunun 15 inci ve 16 ncı madde hükümleri saklı olmak kaydıyla para cezaları gibi Vergi Usul Kanunu kapsamına girmeyen alacaklar, bu Kanunun kapsamına da girmemektedir.

B- ALACAĞIN DÖNEMİ

1- Vergiler Açısından

Bu Kanunda yapılan özel düzenlemeler hariç olmak üzere, vergiler açısından;

-31/8/2002 tarihinden önceki dönemleri ve beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannameleri,

-2002 yılına ilişkin olarak 31/8/2002 tarihinden önce tahakkuk eden vergileri,

kapsamaktadır.

Buna göre, 31/8/2002 tarihinden önceki dönemlere ve beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin açıklamalar aşağıdadır.
a) Vergilendirme dönemi 15 gün olan mükellefiyetler

Dönemin bitim tarihi ve beyanname/bildirim verme süresinin son günü Ağustos/2002 ayı ve öncesine rastlayan dönemler kapsama girmekte, dönemin bitim tarihi Ağustos/2002 ayına rastlamakla beraber beyanname/bildirim verme süresi Eylül/2002 ayına sirayet edenler kapsama girmemektedir.

Örneğin; 1-15 Ağustos 2002 dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin özel tüketim vergisinin vergilendirme döneminin bitim tarihi ile beyanname verme süresinin son günü Ağustos/2002 ayına rastladığından kapsama girmekte, 16-31 Ağustos 2002 dönemi ise dönemin bitim tarihi Ağustos/2002 ayında olmakla beraber beyanname verme süresi Eylül/2002 ayına sirayet ettiğinden kapsama girmemektedir.

Aynı şekilde, 1-15 Ağustos 2002 tarihleri arasında noterler tarafından tahsil edilen ve dönemi izleyen 7 nci iş günü mesai saati bitimine kadar ilgili vergi dairesine yatırılması gereken noter harçları kapsama girmekte, buna karşılık 16-31 Ağustos 2002 dönemine ilişkin olanlar girmemektedir.

b) Aylık beyannameli mükellefiyetler

Temmuz/2002 vergilendirme dönemi ve önceki dönemler kapsama girmekte, Ağustos/2002 vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir.

c) Vergilendirme dönemi üç aylık olarak belirlenen mükellefiyetler

Dönemin bitim tarihi ve beyanname verme süresinin son günü Ağustos/2002 ayına rastlayan dönemler kapsama girmekte, bu aydan sonraya rastlayanlar girmemektedir.

Örneğin; 5-6-7/2002 dönemi gelir stopaj vergisi (3 aylık) kapsama girmekte, 7-8-9/2002 dönemi katma değer vergisi (3 aylık) kapsama girmemektedir.

2002 takvim yılına ilişkin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben ödenmesi gereken geçici vergilerin 1 inci ve 2 nci dönemleri kapsama girmekte, diğer dönemleri girmemektedir.

Özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflere ilişkin geçici vergilerde ise geçici vergi dönemi ve beyanname verme süresi 31/8/2002 ve bu tarihten önce olan dönemler kapsama girmektedir.

d) Yıllık beyannameli gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetleri

2001 takvim yılı ve önceki yıllara ilişkin vergilendirme dönemleri kapsama girmekte, 2002 takvim yılı vergilendirme dönemi ise kapsama girmemektedir.

Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler bakımından, özel hesap döneminin kapandığı tarih ve beyanname verme süresinin son günü 31/8/2002 tarihi ve bu tarihten önce olanlar kapsama girmekte, bu tarihten sonra olanlar ise kapsama girmemektedir.

e) Veraset ve intikal vergisi mükellefiyetleri

Bu vergi türünde, beyanname verme süresinin son günü 31/8/2002 tarihi ve bu tarihten önce ise bu beyannameler de kapsama girmektedir.

Kanunun dönem itibarıyla bir diğer düzenlemesi; 2002 yılına ait olup, 31/8/2002 tarihinden önce tahakkuk eden vergilere yöneliktir.

2002 yılına ilişkin olarak yıllık tahakkuk etmiş sayılan motorlu taşıtlar vergisi, yıllık harçlar, emlak vergisi, çevre temizlik vergisi gibi alacaklar Kanunun kapsamına girmektedir.

Bununla birlikte, 4751 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa eklenen Geçici 20 nci madde uyarınca 2002 yılına ilişkin olarak Kasım ayında tahakkuk eden emlak vergisinin tahakkuk tarihi 31/8/2002 tarihinden sonra olduğundan, ikinci taksit olarak ödenecek emlak vergisi, Kanun kapsamına girmemektedir.

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrası gereğince, yıl içinde ilk defa kayıt ve tescil edilen taşıtlara ilişkin olup, kayıt ve tescilin yapıldığı tarihten itibaren 1 ay içinde ödenmesi gereken motorlu taşıtlar vergisinde; ödeme süresinin son günü 31/8/2002 tarihine kadar (bu tarih dahil) olanlar kapsama girmekte, bu tarihten sonra olanlar ise girmemektedir.

2- Vergi Cezaları Açısından

Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarında, verginin ait olduğu dönem dikkate alınarak kapsama girip girmediği tespit edilecektir.

Bir vergi aslına bağlı olmayan cezalarda ise Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kesinleştiği halde ödenmemiş, dava açma süresi geçmemiş ya da tespit edildiği halde ceza ihbarnameleri tebliğ edilmemiş olanlar kapsama dahil edilecektir.

3- Diğer Alacaklar Açısından

Bu Kanunun 15 inci maddesinde düzenlenen ecrimisil ve bazı alacaklara ilişkin hükümlerde, bu alacakların vergi, resim, harç niteliğinde olmamaları nedeniyle, dönem itibarıyla düzenleme yapılmamış, vade tarihleri ve Kanunun yürürlüğe girdiği  tarih dikkate alınarak düzenleme yapılmıştır.